Mobbingin Psikolojik Sonuçları

Geçtiğimiz sayıda Mobbingi mevcut pozisyonun kötüye kullanılarak, sistematik olarak uygulanan psikolojik şiddet, baskı, taciz, aşağılama, tehdit vb. şekillerde tecelli eden duygusal bir saldırı olarak tanımlamış ve mobbing hakkında bilgiler vermiştim. Şimdi ise mobbinge maruz kalındığında oluşan psikolojik yansımalardan bahsedeceğim.

Mobbingin Psikolojik Sonuçlarını üç aşamada irdeleyebiliriz:

Mobbingin kişide etkisi sadece mutsuz bir iş yaşantısı değildir. Kişide öz değer kaybı, özgüven zedelenmesi, içe kapanma, stres ve depresyonla hatta intihar vakalarıyla son bulabilmektedir.

Mobbing mağdurlarında ilk başlarda sinir gerginliğiyle bağlantılı somatizasyon görülmektedir. Bu sinirlilik genellikle çarpıntı, ellerde titreme, soluk alıp vermede zorlanma, kendini ifade etme güçlüğü, mide ve sindirim sorunlarına yol açmaktadır.  Genel olarak her tür durum karşısında nedensiz ağlama, uyku bozuklukları, hemen sinirlenme, alınganlık ve konsantrasyon güçlüğü de yaşanmaktadır.

İkinci aşamada ilk aşamadaki belirtilere yüksek tansiyon, kalıcı uyku bozuklukları, baş ağrıları, depresyon, alkol ya da ilaç kullanımı, işyerine gitmek istememe, işe geç kalma gibi belirtiler de eklenir.

Üçüncü aşamada ise işe giderken yoğun korku ve dehşet hissi, depresyonun şiddetinde artış, utanç ve değersizlik hissi,  kaygı, panik atak ve endişe durumu ortaya çıkar. Daha sonra bellek ve konsantrasyon bozuklukları gibi zihinsel işlevlerde bozulma ortaya çıkmaktadır. Psikolojik baskı nedeniyle ortaya çıkan sersemlik ve baygınlık gibi semptomlar çok sık görülmektedir. Kazalar ve intihara yönelme, daha çok yıldırma sürecinin son aşamasında görülmektedir

Yapılan çeşitli araştırmalarda mobbing mağdurlarının % 60’ında psikiyatrik bozukluklar tespit edilmiş ve mobbing ile psikosomatik semptomlar arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu, paranoid eğilimlerin arttığı, depresyon ve intihar riskinin daha fazla olduğu, travma sonrası stres belirtilerinin bulunduğu anlaşılmıştır.

Önlem alabilir miyiz?

Aslında Mobbingi durdurmak ya da engellemekten önce bu sorunun varlığını anlamak, farkındalığın oluşması gerekmektedir. Mağdurun bu yaşadıklarının işyeri çatışmasından öte taciz boyutunda olduğunu anlaması gerekir. Bu durumu işyerinde gerekli yerlere vakit kaybetmeden bildirmesi mobbingin yaratacağı tahribatın azaltılabilmesi açısından da önemlidir. Mobbing uygulayan kişiye de sözel ve davranışsal tacizlerine son vermesi gerektiği direkt belirtmelidir. Bunlar bireysel çabalardır. Bununla birlikte kurumsal düzenlemeler yapılmalı, iş yerlerinde mobbing tanımlanmalı, işveren ve çalışan bu konuda bilinçlendirilip net yaptırımlar oluşturulmalıdır. İşyerinde psikolojik taciz ile mücadele kapsamında, hizmet içi eğitimler verilmesi zorunlu hale getirilmelidir. Mobbing mağduru için tüm yaşananlar zorlu bir süreç olduğundan psikolojik destek alınmasını öneriyoruz.

AZİZE YASEMİN PAŞALIGİL

Danışman – Eğitmen